فرایند نوسنگی شدن (Neolithization)

پس از سال 1960.م ارائه ی توضیح در باره ی دوره ی نوسنگی افزایشی داشت که پس از آن متوقف نشد. همه ی توضیحاتی نظیر، مدل جغرافیای منطقه ای، اقلیم و محیط خاص، جمعیت نگاری، سیمای اجتماعی، سیمای فرهنگی همچون: فن آوری و نوآوری های فن آوری و اجزاء (مؤلفه های) وابسته به گیاه شناسی و جانور شناسی انعکاس استخوان بندی این تحول هستند.

در این میان برخی از موارد ذکر شده ی فوق، بر مطالعات بسیار مخصوص هدایت شده به طور ویژه، مناطق بدقت تعیین شده و محوطه ها استوار بودند. همه ی اینها به قصد تحصیل یک توضیح جامع با یک قابلیت تعمیم بالا و در صورت امکان با درجه ای از توان پیشگویانه، انجام شدند. تأکید بر روی نمودهای اجتماعی، شناختی و ایدئولوژیک برخی از توضیحات (تفسیرهای) متأخر (تازه) تحول نوسنگی چاشنی جدیدی را درون فهرست پیشین وارد کرده است. اگر چه "کی" و "کجا" به عنوان سؤالاتی همیشگی از اساس موضوع مطرح بودند، سؤال عمده ی فهرست تشریحی، سؤال طبیعی "چرا" بود. چرا یک چنین دگرگونی کلانی در اقتصاد اجتماعی بشری اتفاق افتاد؟

در فاصله ی زمانی بین 1980 – 1970 و بخصوص در 1990.م دقت بالای تاریخگذاری مطلق، مسئله ی بسیار تخصصی تیم های پژوهشی جهت دار و شیوه های میدانی با توان تفکیک بالا، کار را به سمت سؤالاتی چون "کی" و"کجائی" موضوع تحول نوسنگی برگرداند و در طی این مدت در پی حل شدن مسئله محبوبیت این سؤالات از بین رفت. دنیای کهن اولیه (خاور نزدیک، اروپا، مصر / اتیوپی، و شمال آفریقا) بنیان گذار گیاهان اهلی شده شامل: شکل ابتدائی غلات (گندمی ها و جو)، بذرها (نخود، عدس، نخود کوتوله و ماش تند) و کتان به عنوان یک محصول الیافی بود. حیوانات اهلی شده بیشتر شامل: گوسفند، بز و گاو و خوک بود (سگ پیشتر و در دوره ی اجتماعات ناتوفیان در جنوب لوانت اهلی شده بود).

می توان گفت که به طور کلی پذیرفته و مقبول است که اصل این بسته ی (اهلی سازی) در شرق نزدیک بنیانگذاری شده و به سرتاسر اروپا، بخشهایی از آسیا و آفریقا منتشر شد. هنگامیکه این بسته (بسته ی اهلی سازی گیاهان و جانوران) برقرار شدد منجر به دگرگونی های وسیع در همه ی نمودهای زندگی گردید که ما از آن به عنوان نوسنگی شدن (Neolithization) یاد می کنیم – که یک اصطلاح تأکیدی برای ماهیت فعال دوره ی نوسنگی است. ملاحظه ی پیچیدگی نوسنگی شدن و مطالبات آن در مسیر درک بشری، سازماندهی، فعالیت / رفتار و غیره می تواند در مقایسه با تداوم طولانی مدت دوره ی مصطلح پیش از تاریخ، به عنوان یک فرایند بسیار سریع مطرح باشد. بطوریکه در جنوب لوانت از آغاز آن در CalBP13000 به شکلی کامل در حدود 7000 – 8000 سال پیش تبدیل شده است.

از جمله سؤالات مطرح پیرامون فرایند اهلی سازی گیاه و حیوان و نوسنگی شدن، می توان به سؤالات ذیل اشاره کرد:

چه اتفاقی در رابطه ی بین انسان و گیاه افتاد، این اتفاق چگونه رخ داد؟ آیا در یک زمان ویا حتی یک مکان اتفاق افتاد؟ آهنگ این فرایند چگونه بود؟ انتشار کشاورزی در اصطلاح باستان شناسی چقدر سریع انجام شد؟

منبع: (The "when" the "where" and the "why"; Avi Gopher, 2001)